پمپ لجن کش نوعی از پمپ ها است که از گروه یا خانواده پمپ های کف کش غوطه ور submersibles می باشد که برای انتقال و پمپ کردن سیال های حاوی ذرات جامد و معلق و پمپاژ فاضلاب (آب کثیف) صنعتی و خانگی استفاده می شود . این نوع از پمپ عموما به شکل شفت عمودی ساخته می شوند . به این صورت که موتور به شکل عمودی یا ورتیکال بر رروی بدنه یا هوزینگ نصب شده است .
شامل دو گروه اصلی تکفاز و سه فاز به لحاظ نوع منبع تغذیه و اتصال به شبکه است . با توجه به نوع سیال و کاربرد و نوع مصرف جنس اجزائ مختلف آن شامل هوزینگ (بدنه) ، پروانه ، مکانیکال سیل و ساختار موتور الکتریکی به انواع بدنه چدنی ، استیل ، برنزی تقسیم بندی می شوند . این امر برای پرانه از نضر جنس آن نیز صادق است . که انتخاب جنس یا متریال مورد استفاده در پمپ بر اساس نوع سیال و مشخصات شیمیایی سیال یا آب کثیف صورت می پذیرد . برای انتخاب نوع پمپ و متریال استفاده شده در آن علاوه بر مشخصات شیمیایی حرارت سیال و هد و دبی مورد نیاز هم بایستی در گزینش پمپ مورد توجه قرار گیرد .
از موارد مهم دیگرکه در انتخاب پمپ های لجن کش بایستی مورد توجه قرار گیرد می توان به شکل و روش خنک کاری الکترموتور پمپ اشاره نمود . به صورت کلی خنک کاری در پمپ های لجن کش به صورت انجام می پذیرد .
لازم است که به به این نکات توجه نمود در موارد گه عمق غوطه وری پمپ زیاد باشد علاوه بر روغن که در داخل محفظه پمپ قرار دارد قداری گاز تحت فشار نیز به روغن اعمال می شود که با فشار سیال در آن عمق به حالت تعادل می رسد و باعث می شود که آب بندی و سیل کردن پمپ با هزینه کمتری انجام پذیر گردد . با توجه به این موضوع پمپ های شناور به شکلی طراحی و ساخته می شوند که در برابر نفوذ آب و مایعات دارای درجه حفاظت بالایی باشند . که این امر باعث می شود تا درجه IP بالا شامل IP68 مورد استفاده قرار گیرد.
پمپ های لجن کش همچنین بر اساس شکل و نحوه نصب نیز به انواع مختلفی دسته بندی می شوند .
پمپ های لجن کش را به دو نوع ثابت و متحرک نیز دسته بندی می کنند . این دسته بندی بر مبنای شکل استقرار و نحوه استفاده مربوط می شود . که در شکل زیر نمایش داده شده است .
اساسا چون پمپ های شناور به گونه طراحی و ساخته شده اند که به شکل یک پکیج مستقل هستند بنابر این میتوان به راحتی آنها را به لحاظ مکان استفاده جابجا نمود که این شرایط به عنوان پمپ متحرک نامیده می شوند آگر خروجی پمپ را با رابطی که امکان اتصال به شیلنگ را داشته باشد مورد استفاده قرار دهید در این صورت پمپ متحرک شمرده می شود در حالتی خروجی پمپ با اتصال های رزوه ای و فلنج به لوله خروجی متصل شود پمپ به صورت ثابت استفاده می شود .
از مشخصه های مهم دیگر در پمپ ها لجن کش سایز یا شکل دهانه خروجی است که این سایز از 2 تا 20 اینچ وجود دارد که بر اساس دبی و شرایط استفاده تعیین و انتخاب می شود .
دسته بندی دیگری که در مورد پمپ های لجن کش می توان ارائه نمود نحوه و شکل قرار گیری پروانه در پوسته یا هوزینگ است که به این لحاظ به شکل دو کاناله و تک کاناله دسته بندی می شوند .
نوع شکل پروانه نیز عاملی است که می توان پمپ های لجن کش را بر اساس آن دسته بندی نمود . تعداد کنال پروانه یا تعداد پره هایعاملی است تعیین کننده در انتخاب پمپ که چرا که هر چه تعداد این کانالها کمتر باشد امکان گیرکردن اجسام خارجی به واسطه بزرگ و عریض بودن کانل عبور سیال کمتر می شود .
علاوه بر این نوع و ساختمان پروانه نیز در این مورد بسیار مهم است به صورت کلی پراونه های پمپ لجن کش شامل سه نوع پروانه است .
این پروانه در پمپ هایی که برای مواد لزج و غلیظ مانند دوغ آب ها و فاضلاب و خمیر کاغذ و شبه به این استفاده می شوند
3. پروانه بسته Closed Impeller : غالبادر پمپ هاي گريزازمركزي معمولی كه براي پمپاژ مايعات تميز و ر قيق مانند آب موادنفتي و ...... بكارمي روند و عموما در پمپ های کف کش که برای آب تمیز یا سیال های تمیز بدون مواد جامد کاربرد دارند
انواعی از پمپ های لجن کش نیز وجود دارند که در ورودی دارای خرد کن هستند این پمپ برای فاضلاب ها آب های کثیف که میزان و ابعاد مواد جامد در آنها زیاد و در موارد دارای الیاف با طولزیاد هستد این مواد جامد توسط یک شبکه به همراه یک تیغه از جنس سخت به ذرات کوچکتر خرد شده سپس وارد هوزینگ پمپ می شود . به این ترنیب امکان گیر کرن این اجسام در هوزینگ پمپ کاهش پیدا می کند .
نوعی از پمپ های لجن کش نیز وجود دارد که با استفاده از شکل خاصی از هوزینگ یا پروانه در دهانه ورودی پمپ ایجاد گرداب کرده و به این ترتیب از برخورد اجسام جامد با پروانه ممانعت به وجود می آید که باعث کاهش خوردگی و همچنین کاهش امکان گیر کردن مواد جامد در پمپ می شود .
مکانیکال سیل مورد استفاده در پمپ های لجن کش به دلیل عدم امکان روئیت و بازرسی بایستی نسبت به سایر پمپ از کیفیت بالاتر برخوردار باشد چرا که برای تعویض و انجام تعمیرات بایسنی زمان هزینه بیشتری صرف نمود بر این اساس انتخاب و استفاده از مکانیکال سیل مورد استفاده در پمپ لجن کش بسیار سختگیرانه صورت می گیرد .
